حرف حساب اکولو (بخش پایانی)
خطر در صورت وقوع جنگ و یا عملیات تروریستی


برگردان: انور میرستاری

نیروگاه‌های هسته‌ای بیش از آن که در معرض خطرات ناشی از نقص‌های فنی داخلی باشند، از مکان‌های قابل توجه و از اهداف ویژه و مورد علاقه برای نشانه‌گیری در زمان وقوع جنگ و حملات تروریستی می‌باشند.

نیروگاه های هسته ای بیش از آن که در معرض خطرات ناشی از نقصهای فنی داخلی باشند، از مکانهای قابل توجه و از اهداف ویژه و مورد علاقه برای نشانه گیری در زمان وقوع جنگ و حملات تروریستی می باشند. 
برخورداری از انرژی، از اهداف مهم و استراتژیک در شرایط جنگی است. چون بخش بزرگی از ذخیره های برقی بلژیک به دو نیروگاه های اتمی وابسته است، برای از رده خارج کردن آنها، دشمن تلاش زیادی را به کار خواهد برد. در صورت اصابت ماده منفجره ای به یک نیروگاه اتمی، عواقب پخش مایع مرکب آلوده به رادیو اکتیو در زیستگاه پیرامونی به مراتب خیلی بیشتر از بروز یک حادثه در خود نیروگاه هسته ای خواهد بود. 
امروزه سلاحهای زیادی در جهان وجود دارند که با این که هسته ای نیستند و از نوع مواد منفجر کننده کلاسیک می باشند، ولی هیچ مرکز نیروگاه اتمی نمی تواند در برابر آنها تاب بیاورد و ایستادگی کند. 
همچنین یک بمب هوایی کلاسیک ۹۰۰ کیلوگرمی می تواند سوراخی به عمق ۱۰ و قطر ۱۵ متر در زمین ایجاد کند. چنین بمبی می تواند بتون سیمان سه متری و فولاد ۵۰ سانتیمتری را سوراخ کند. 
با تکنولوژی موجود کنونی در زمینه نظامی، مانند پرتاب دقیق و هدایت شده موشکها از طریق ماهواره و یا با استفاده از اشعه لیزر و بمبهای سنگرشکن (۸) ، مکان مشخصی چون یک نیروگاه هسته ای و یا انبارهای زباله های اتمی را می توان با دقت کامل مورد هدف قرار داد. در صورت بروز چنین حادثه ای، بخش زیادی از مواد رادیو اکتیو، تا دور دستها منتشر خواهد شد. 
پس از یک حادثه، تمام زیستگاه ـ به معنای عام واژه ـ دور و بر نیروگاه هسته ای به مدت هزاران سال قابل زیست نخواهد بود. 
علاوه بر خطر عملیات نظامی در زمان جنگ، ساختمان نیروگاه های اتمی می تواند یکی از اهداف مهم خرابکاری تروریستها باشد. از زمان ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱، تجهیزات جنگی، پدافند هوایی، در اطراف تعداد زیادی از نیروگاه های هسته ای آمریکا و همچنین در نزدیکی کارخانه «احیا یا بازفراوری زباله ی هسته ای» و بسته بندی زباله های رادیو اکتیو در Hague فرانسه نصب شده اند. AFCN به دنبال این حملات تروریستی، در ۱۷ مه ۲۰۰۲ گزارشی را به وزیر کشور بلژیک ارائه داد. بنا بر این گزارش، کهنه ترین ساختمانهای نیروگاه های هسته ای Thiange ; Doel 1 , Doel 2 می توانند سقوط یک هواپیمای کوچک را تاب بیاورند اما این امر در باره هواپیماهایی چون بوئینگ ۷۰۷/ ۷۰۲ صادق نیست. اصابت یک هواپیمای برزگ خطوط مسافربری با نیروگاه Thiange نتایجی را به بار خواهد آورد که شرح اش قابل توصیف نیست. 
در مه ۲۰۰۴ کالین پاول، وزیر خارجه وقت آمریکا، نامه ای برای دولت بلژیک فرستاد که در آن درخواست شده بود تا از ساختمانهای نیروگاه های اتمی بلژیک، بیشتر مراقبت شود و برای پیشگیری از هر گونه عملیات خرابکارانه و یا نشت مواد اتمی، نظامیان را در اطراف آنها مستقر کنند. 
به نظر AFCN این خواست آمریکائیان با واقعیت موجود شرایط اطراف نیروگاه های بلژیک هم خوانی نداشت و به همین علت نیازی به دایر کردن پستهای پلیس‌‌ در آن محلها را ندید. 
در مه ۲۰۰۶، یک سخنگوی شبکه «مجامع خروج از انرژی اتمی» در فرانسه، به دلیل در اختیار داشتن مدرکی مربوط به EDF که مربوط «دفاع محرمانه» و کلاسه شده بود دستگیر کردند. 
این نامه که در سطح گسترده ای در رسانه ها انتشار یافت (۹) ، مورد تجزیه و تحلیل یک کارشناس امور امنیتی و انرژی اتمی "گرین پیس" (Green Peace) بریتانیایی قرار گرفت. 
این کارشناس نشان داد راکتور (EPR (European Pressurised Water Reactor که برای ساخت Cherbourg پیش بینی شده است، قادر نخواهد بود در صورت سقوط و اصابت یک هواپیمای خطوط هوایی، مقاومت کند. 
EDF و Areva مرتبا تائید می کنند که اندازه و طرح و فرم EPR را تغییر داده اند تا در برابر تصادفات و برخورد با هواپیماهای خطوط هوایی، مقاومت کنند. اما آنان هیچ وقت دلیلی بر صحت ادعای خود ارائه نکرده اند. 
هر نیروگاه هسته ای دارای «استخری» است که در طی بیش از چندین دهه، مواد اولیه سوختی آن نیروگاه که منفجره و دارای حرارت زیادی هستند و به شکل اشعه خود را می نمایانند، در آنجا خنک می کنند. این «حوضهای بزرگ» در مقابل حملات خرابکارانه، شکننده و ناپایدار می باشند. در واقع زباله های رادیو اکتیو خیلی قوی، بدون آن که کاری برای حراست آنها از این گونه گزندها پیش بینی گردد، در آنجا وجود دارند. مقدارشان در محلهای انباری، رفته رفته بیشتر می شود، بدون آن که کوچک ترین کاری برای جلوگیری حوادث در صورت سقوط هواپیماهای خطوط هوایی و یا در برابر یورشهای نظامی و تروریستی با سلاحهای سنگین، صورت گیرد. 
در بلژیک، نه در گزارشهای امنیتی نیروگاه ها و نه در چارچوبهای صدور پروانه ساخت آنها، اشاره خاصی به شکنندگی و آسیب پذیری در هنگام حملات جنگی نشده است. 
برای این که تروریستها، نیروگاهی را دچار و گرفتار فاجعه ای کنند، نیازی به سلاحهای اتمی ندارند. یک یورش مسلحانه به یکی از این نیروگاه های هسته ای که در نزدیکی شهرها بنا شده اند، می تواند هزار بار بیش از انفجار هسته ای در بالای هیروشیما، مواد رادیو اکتیو پخش کند. 
همچنین، تصادفات ناشی از جنگ می توانند در نقاط دیگری که در ارتباط با انرژی اتمی هستند، رخ دهند. برای مثال می توان محلهای ساخت و تهیه مواد سوخت هسته ای (FBFC، Belgonucléaire و Dessel) ؛ محوطه های بازفراوری زباله های هسته ای برای بهره برداری دوباره به عنوان مواد سوخت اولیه و بسته بندی و انبار سازی آنها (مثلا در Mol) و یا ریسک زمان حمل و نقل زباله های اتمی را نام برد. 

سلاح‌های هسته‌ای
در مراکز نیروگاه های هسته ای (صلح آمیز ـ م) ، احتمال خطر دستبرد به مواد سوخت اولیه برای پروژه های ساخت بمب اتم و یا یک «بمب کثیف» و یا دیگر طرحهای ساخت سلاحهای هسته ای خطرناک، بسیار زیاد است. کارکنان شاخه ها و رشته های گوناگون نظامی و غیرنظامی انرژی هسته ای، از ارکان اصلی این کارها بشمار می روند. 
یک نگاه به بیلان کارهای دکتر عبدالقدیرخان (پدر بمب اتم پاکستان) نشان می دهد که شبکه گسترده غیر دولتی صادرات ـ وارداتی وجود دارد که همه اجزاء اولیه ساخت یک سلاح اتمی، از اورانیوم غنی شده، سانتریفوژها و یا قطعات اولیه برای ساخت آنها گرفته تا نقشه، طرح سلاحها، ابزار آلات و تشکیلات لازم برای مونتاژ را دارا می باشد. 
این شبکه، آدمهایی در کشورهای زیادی از جمله دوبی، بحرین، مالزی، آفریقای جنوبی، سری لانکا، هلند و آلمان داشت. 
عبدالقدیرخان در فوریه ۲۰۰۴، «اعتراف» کرد که در انتقال غیرمجاز تکنولوژی انرژی هسته ای به ایران، لیبی و کره شمالی دست داشته است. اما او توضیح بیشتری در این باره نداد. 
مدارکی که در سال ۲۰۰۶ در کامپیوترهای سوداگران سوئیسی متعلق به شبکه عبدالقدیرخان پیدا شد، حاوی توضیحات اساسی برای ساختن بمب هسته ای کوچک بود که اصولا برای ایران و کره شمالی و تروریستها جالب بود. 
با این که نقشه های زیرزمینی و مخفی کشف شده در کامپیوترها از بین برده شدند، اما آژانس انرژی اتمی نمی تواند به حتم و یقین تأیید کند که این مدارک، پیش از نابودی، معامله نشده بودند. 
باید یادآور شد که عبدالقدیرخان در دانشگاه کاتولیک و فلامان زبان لووَن در بلژیک دوره دیده بود!
هواداران انرژی هسته ای، همیشه دلیل و برهان می آورند که پلوتونیوم حاصل از انرژی هسته ای «صلح آمیز»، به دلیل کیفیت آن نمی تواند برای ساختن بمب اتم مورد استفاده قرار گیرد. در صورتی که بنابر یک مطالعه «آکادمی ملی علوم آمریکا» که در بیانیه مطبوعاتی وزارت دفاع این کشور آمده است (۱۰) ، «به طور مجازی، هر گونه از ترکیبات ایزوتوپهای پلوتونیوم می تواند برای ساخت بمب هسته ای به کار رود». 

کادر III
انرژی هسته‌ای در تغییر شرایط آب و هوایی بی تأثیر نیست 
در سالهای اخیر، به دلیل شرایط ویژه آب و هوایی، تعداد زیادی از نیروگاه های هسته ای در سراسر اروپا (و جهان) نامناسب تشخیص داده شده اند. 
تغییرات آب و هوایی یک تهدید بزرگی برای امنیت نیروگاه های هسته ای و تولید برق به شمار رفته و در آینده نیز این تهدیدات بیشتر و متراکم تر خواهند شد. 
وزش موجهای شدید گرمایی موجب وحشت آنهایی که از نیروگاه های اتمی بهره برداری می کنند، شده است. 
گرماهای سوزان که در مدت چند سال اخیر ـ به ویژه در تابستانهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۶ ـ اروپا را در برگرفت، به طور جدی سیستمهای سردکننده نیروگاه های هسته ای را زیر سئوال برد و چهره بدی از آنها بر جای گذاشت. دمای آب به کار رفته، بیش از اندازه بالا رفت و در نتیجه آبهایی که به عنوان مایع سیستم سردکننده بود، نمی توانستند نقش خود را به خوبی بازی کند. 
تولید کنندگان برق، مجبور شدند تا آب با گرمای خیلی بیشتر از آن چه را که قانون مجاز می داند، به بیرون بریزند. این کار موجب گرم تر شدن آبی که از پیش هم خیلی گرم بود، گردید. در بلژیک، در سال ۲۰۰۶، به دنبال گرمای شدید، خیلی از نیروگاه چه در Doel و چه در Thiange کارهای خود را کند کردند [چون Doel در کنار (Scaut (۱۱ قرار دارد، حیوانات وحشی و گلهای صحرایی این ناحیه مانند دیگر جاهای دنیا به آب معمولی سرد عادت دارند و بنابر این نسبت به این وضع افزایش گرما حساسیت خاص دارند].
اتفاقات دیگر ناشی از تغییرات گرمایی شدید در آب و هوا که نیروگاه های هسته ای را تهدید می کنند، عبارتند از: توفان و سیلابها. 
در دسامبر ۱۹۹۹، موجهایی که به وسیله بادهای شدید و توفانی شکل گرفته بود، بارها از دیواره های حوضچه ی محافظ و نگهدارنده نیروگاه هسته ای ‌Blayais، واقع در شرق Giron فرانسه، گذشته و با به راه انداختن سیل در داخل آن، سبب خرابی تاسیسات ساختمانی نیروگاه گشت. همچنین این سیل تعداد زیادی از دستگاه های محافظت شده را از دور خارج و بی استفاده کرد. 
در صورت بالا آمدن سطح آبها، احتمال سیلابهای این چنینی در امتداد رودخانه ها بعید نیست. امری که در سال ۲۰۰۲ در کرانه های رودخانه Elbe در آلمان روی داد. 
افزایش تصاعدی اتفاقاتی که در بالا از آنها سخن به میان آمد، به خوبی نشان می دهد که روشهای تولیدات برقی ابر ـ متمرکز و وابستگی اجباری به تعداد محدودی از واحدهای تولیدی، بخوانید نیروگاه های هسته ای، درتغییر و دگرگونیهای شرایط آب و هوایی، تاثیر بسزایی دارند. 

زیرنویس‌ها
۸: از این نوع بمبها برای سوراخ کردن سنگرها و پناه گاه های زیرزمینی در عراق استفاده شد. 
۹: این مدارک در نشانی زیر یافت می شوند: 
http://www. greenpeace. org/raw/content/france/press/reports/DGSNR-EDF. pdf. 
۱۰: 
U. S. Department of Energy, Non-Proliferation and Arms control Assessment of Weapons-Usable Fissile Material Storage and Excess Plutonium Disposition Alternatives, janvier 1997. 
۱۱: Escaut که به زبان هلندی Schelde نام دارد، یک رودخانه اروپایی به درازای ۴۳۰ کیلومتر است که از ۷ ناحیه در سه کشور فرانسه، بلژیک و هلند می گذرد. این رودخانه به دریای شمال می ریزد.منبع: Wikipédia